دارای نماد اعتماد وزارت صمت

44250410 – 44250334 – 09121022495 مهندس صادقی

تهران – مرزداران – برج تجاری اداری الوند

بروزرسانی مطلب در

مقررات ملی ساختمان ایران مباحث 22 گانه

مبحث اول مقررات ملی ساختمان ایران – تعاریف

مبحث اول مقررات ملی ساختمان ایران - تعاریف

تعاریف کلی واژه ها و اصطلاحات حقوقی به کار رفته در تمامی مباحث مقررات ملی ساختمان ایران در این مبحث گردآوری شده است. اما به دلیل چاپ تدریجی مباحث مختلف مقررات ملی ساختمان، هر مبحث، واژه ها و اصطلاحات خود را جداگانه تهیه کرده است. لذا به علت حفظ هماهنگی در کل مجموعه این مقررات، همه این واژگان در مبحث اول تحت عنوان تعاریف منتشر می‌گردد. هدف از تدوین این مبحث، ایجاد پایه ای برای تفاهم میان دست اندرکاران صنعت ساختمان و یکسان سازی مفاهیم در حوزه شمول مقررات ملی ساختمان ایران میباشد. همچنین این مبحث منبع مناسبی برای آموزش و ارجاع در کلیه بخش های صنعت ساختمان خواهد بود. از طرفی با توجه به این که ممکن است یک تعریف در بخش های مختلف این صنعت به گونه های متفاوتی ارائه شود با گردآوری آنها در یک مجموعه، مرجعی مناسب جهت مقایسه نحوه کاربرد تعاریف در بخش های مختلف، برای دست اندرکاران و قانون گذاران فراهم می‌گردد، تا هدف خود را از بیان یک واژه، از میان تعاریف مختلف برای آن واژه، بیان نمایند.

دانلود تعاریف آیین نامه – مبحث اول مقررات ملی ساختمان


مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ایران – نظامات اداری

مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ایران - نظامات اداری

این مبحث در مورد نظامات اداری موجود در صنعت ساختمان و حیطه وظایف دست اندرکاران صنعت و دفاتر مهندسی طراحی ساختمان، ناظر، شهرداری ها، و مراجع صدور پروانه ساختمان، سازمان نظام مهندسی، وزارت مسکن و شهرسازی و غیره را بیان نموده است. پیوست این مبحث شامل مجموعه شیوه نامه های مصوب هیئت وزیران و قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان می باشد 

دانلود نظامات اداری – مبحث دوم مقررات ملی ساختمان


مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران – حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران - حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق

اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی در ساختمان ها، استفاده از مصالح سوختنی، توسعه شبکه‌های انرژی برق و گاز و به کارگیری تجهیزات گوناگون سبب افزایش احتمال آتش سوزی در ساختمان ها گردیده است. به همین دلیل توجه بیشتر به موضوع حفاظت از ساختمان ها در برابر حریق امری الزامی و اجتناب‌ناپذیر محسوب می گردد. به منظور حفظ جان و مال انسان ها و فراهم ساختن ایمنی لازم در برابر آتش سوزی رعایت اصولی در طراحی و اجرای ساختمان ها ضروری است که در این مبحث آن پرداخته شده است.

دانلود آیین نامه حفاظت در مقابل حریق – مبحث سوم مقررات ملی ساختمان


مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران – الزامات عمومی ساختمان

مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران - الزامات عمومی ساختمان

به منظور نظارت بر تامین نیازهای حداقل ساکنی و بهره برداران از ابنیه و ساختمان های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان از نظر محدودیت ها، ابعاد حداقل فضاها، نورگیری و تهویه مناسب و سایر الزامات عمومی این مقررات به عنوان بخشی از مقررات ملی ساختمان ایران ملاک عمل قرار می گیرد.

دانلود آیین نامه الزامات عمومی ساختمان – مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان


مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان ایران – مصالح و فرآورده های ساختمانی

مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان ایران - مصالح و فرآورده های ساختمانی

این مبحث درباره شناخت و معرفی انواع مواد، مصالح ساختمانی و فرآورده های ساختمانی متعارف است که در احداث انواع ساختمانها و تاسیسات مربوط مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این استانداردهای ملی مربوط به هر یک از آنها روشهای آزمایش و ویژگی‌های کیفی عمومی و الزامات کاربردی عمومی هر دسته نیز ارائه شده است.

دانلود آیین نامه مصالح ساختمانی – مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان


مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران – بارهای وارد بر ساختمان

مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران - بارهای وارده بر ساختمان

این مبحث حداقل بار هایی را که باید در طراحی ساختمان ها و سازه های موضوع مقررات مورد استفاده قرار گیرند تعیین می نماید. این بارها شامل بارهای ثقلی مرده ( وزن اجزای دائمی ساختمان ها مانند تیرها، ستون ها، کف ها، دیوارها، بام ها، راه پله و تیغه ها و تاسیسات و تجهیزات ثابت ) و بارهای زنده ( بارهای غیر دائمی ) که در حین استفاده و بهره برداری از ساختمان با آن وارد میشوند. همچنین بار برف و بارهای ناشی از باد و زلزله و بالاخره بارهای ناشی از فشار خاک و آب می باشند.

دانلود آیین نامه بارگذاری – مبحث ششم مقررات ملی ساختمان


مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ایران – پی و پی سازی

مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ایران - پی و پی سازی

در این مبحث دستورالعمل ای کلی جهت نحوه برنامه ریزی و انجام آزمایش های ژئوتکنیکی در ساختگاه و در آزمایشگاه و تعیین پارامترهای طراحی و انجام طراحی های ژئوتکنیکی به این منظور تدوین شده است تا به کمک این خطوط کلی و فهرست خدمات لازم روشن گردد. بررسی های مورد نیاز طراحی های ژئوتکنیکی به منظور گردآوری اطلاعات لازم از ساختگاه برای طراحی ایمن و اقتصادی ساختمان و برنامه‌ریزی ( موقت و دائمی ) برای ساخت و ساز بنا که از طرق مختلف به شرایط زمین ساختمان مرتبط می‌شود. از جمله شرایط آب زیرزمینی و همچنین پیش‌بینی و شناسایی مشکلات احتمالی که ممکن است در خلال اجرا و پس از آن از ناحیه زمینه بروز نماید انجام میشود.

دانلود آیین نامه پی و پی سازی – مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان


مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان ایران – طرح و اجرای ساختمان ها با مصالح بنایی

مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی

امروزه در کشور ما به خصوص در شهرهای کوچک و روستا مصالح بنایی کاربرد گسترده‌ای در امر ساختمان ساز دارد. وقوع زلزله پیاپی و ویرانی های زیاد در این دسته از ساختمان ها بیانگر این مطلب است که برای ساخت ساختمانهای با مصالح بنایی در کشور نیاز مجموعه قوانین و مقررات فراگیر و لازم الاجرا ای است. با رعایت آنها سطح کیفی ساخت و ساز این ساختمانها ارتقا پیدا میکند. با این هدف، مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان ایران برای ساختمانهای بنایی خشتی، سنگی، آجری سنتی و دارای کلاف و غیر مسلح برای نخستین بار در کشور تدوین می‌شود.

دانلود آیین نامه ساختمان با مصالح بنایی – مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان


مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران – طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه

مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای ساختمانهای بتن آرمه

هدف این مبحث ارائه حداقل ضوابط و مقرراتی است که با رعایت آن شرایط ایمنی قابلیت بهره برداری و پایانی سازه های موضوع این مبحث فراهم شود. ضوابط و مقررات این مبحث باید در طرح، محاسبه، اجرا و کنترل مشخصات مواد تشکیل دهنده و کیفیت اجرای سازه های بتنی مانند سیمان و میلگرد رعایت شود. این مبحث حاوی ضوابط و مقررات مربوط به سازه های بتن آرمه این است که با سنگدانه های معمولی و سیمان پرتلند یا سیمان آمیخته ساخته می‌شوند و مقاومت مشخصه های آن ها حداقل برابر 20 مگاپاسکال می باشد.

دانلود آیین نامه بتن – مبحث نهم مقررات ملی ساختمان


مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ایران – طرح و اجرای ساختمان های فولادی

مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای ساختمانهای فولادی

مقررات طرح محاسبه و اجرای ساختمان های فولادی، حداقل ضوابط و مقررات لازم را برای طرح، محاسبه و اجرای ساختمان های فولادی مانند انواع مقاطع فولادی و میلگرد 12 تعیین میکند. همچنین شامل دو روش طرح و محاسبات تنش های مجاز ( روش ارتجاعی ) و طراحی به روش مقاومت نهایی ( روش خمیری ) می باشد. کاربرد این مبحث در حدود ساختمانهای معمولی با کاربری های مندرج در مقررات ملی ساختمان ایران میباشد و شامل سازه های خاص از قبیل پل های جاده و راه آهن نیست.

دانلود آیین نامه فولاد – مبحث دهم مقررات ملی ساختمان


مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان ایران – اجرای ساختمان های صنعتی

مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای صنعتی ساختمانها

هدف از این بخش از مقررات تعیین حداقل ضوابطی است که برای اجرای ساختمانهای فولادی به کار می‌رود. این مقررات برای کلیه ساختمانهای فولادی معمول به کار می‌رود ساختمانهای فولادی خاص مانند پل های فولادی، اسکلت فولادی نیروگاه‌ها و یا سایر ساختمانهای فولادی که برای اجرای آنها مقررات اجرایی ویژه مورد نیاز باشد مشمول مقررات نمی شود. در طراحی ساختمانهای فولادی موضوع این مقررات باید ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ایران و آیین نامه طراحی ساختمانها در مقابل زلزله ( استاندارد 2800 ) رعایت شده باشد.

دانلود آیین نامه ساختمان های صنعتی – مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ایران – ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا

مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ایران - ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا

هدف از این مبحث تعیین حداقل ضوابط و مقررات، به منظور تامین ایمنی و بهداشت عمومی در هنگام اجرای عملیات ساختمانی است که رعایت مفاد آن برای کلیه ساختمان ها لازم الاجرا است.

دانلود آیین نامه ایمنی و حفاظت – مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ایران – طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها

مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها

تاسیسات برقی ساختمان های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی، آموزشی، عمومی، صنعتی، کشاورزی و دامداری، نمایشگاه دایمی و موقت، پارک های تفریحی و کارگاههای ساختمانی باید با رعایت مفاد این مقررات و نیز آیین نامه ها و استانداردهای ذکر شده در این مبحث اجرا شود.

دانلود آیین نامه تاسیسات برقی ساختمان – مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان ایران – تاسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع

مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان ایران - تاسیسات مکانیکی

مبحث چهاردهم الزامات حداقل را در مورد تاسیسات مکانیکی که به منظور گرم کردن فضاهای داخل ساختمان، خنک کردن فضاهای داخل ساختمان، تعویض هوای فضای داخل ساختمان، تخلیه هوای فضای داخل ساختمان، تهیه و ذخیره آب گرم مصرفی در داخل ساختمان نصب شود مقرر می‌دارد. طراحی انتخاب مصالح و دستگاه‌ها اجرای کار تغییر نگهداری و بهره‌برداری این تاسیسات باید طبق الزامات مندرج در این مبحث انجام گیرد.

دانلود آیین نامه تاسیسات ساختمان – مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان


مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ایران – آسانسور ها و پله های برقی

مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ایران - آسانسورها و پلکان برقی

این مبحث از مقررات ملی ساختمان ایران حداقل ضوابط لازم را برای بهره‌برداری ایمن و بهینه از آسانسور و پله برقی و پیاده رو متحرک و همچنین ضوابط کلی بالابر هیدرولیکی وضع می نماید. هدف از این مقررات ارائه راهکارهای طراحی و انتخاب مناسبترین آسانسور، پله برقی، پیاده رو متحرک با قابلیت بهره برداری مناسب از لحاظ موقعیت، تعداد، نوع، سرعت، ظرفیت و ارائه مقررات و ضوابط لازم برای انتخاب و طراحی و محل و موقعیت آن ها و بالا بردن کیفیت اجرا می باشد.

دانلود آیین نامه آسانسور و پله برقی – مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان ایران – تاسیسات بهداشتی

مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان ایران - تاسیسات بهداشتی

مبحث شانزدهم، الزامات حداقل را در مورد تاسیسات مکانیکی که به منظور لوله کشی آب مصرفی در ساختمان، لوله کشی فاضلاب بهداشتی در ساختمان، لوله کشی هواکش فاضلاب، لوازم بهداشتی لوله کشی، آب باران در ساختمان نصب میشود، مقرر می‌دارد. طراحی انتخاب مصالح، اجرای کار، تعمیر، تغییر، نگهداری و بهره برداری از تاسیسات مذکور باید طبق الزامات مندرج در این مبحث انجام گیرد

دانلود آیین نامه تاسیسات بهداشتی – مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان ایران – تاسیسات لوله کشی و تجهیزات گاز طبیعی ساختمانها

مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان ایران - لوله کشی گاز طبیعی

مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان تاسیسات لوله کشی و تجهیزات گاز طبیعی ساختمان ها، ضوابط حداقل را برای طراحی و اجرای لوله کشی گاز ساختمان، کنترل های کیفی، نصب و راه اندازی وسایل گازسوز، دودکش ها، هوا رسانی به وسایل گازسوز، ضوابط بهره برداری ایمن و ضوابط ویژه گازرسانی برای ساختمان‌های عمومی مقرر می دارد.

دانلود آیین نامه لوله کشی گاز طبیعی – مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران – عایق بندی و تنظیم صدا

مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران - عایق بندی و تنظیم صدا

هدف از تدوین این مقررات به حداقل رساندن صدای ناخواسته در ساختمان ها است تا ضمن تأمین سلامت و آسایش ساکنان شرایط مناسب شنیداری نیز فراهم گردد.

دانلود آیین نامه عایق بندی صدا – مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ایران – صرفه جویی در مصرف انرژی

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ایران - صرفه جویی در مصرف انرژی

این مبحث از مقررات ملی ساختمان ضوابط طرح، محاسبه، اجرای عایق کاری حرارتی، سیستم های تاسیساتی گرمایی و سرمایی، تهویه، تهویه مطبوع، تامین آب گرم مصرفی و روشنایی الکتریکی در ساختمان ها را تعیین می‌کند.

دانلود آیین نامه صرفه جویی در انرژی – مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان


مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان ایران – علائم و تابلوها

مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان ایران - علائم و تابلوها

هدف کلی از تدوین مقررات ساماندهی به تابلوها و علائم به منظور تامین سلامت و بهداشت ایمنی، آسایش و صرفه جویی در منابع می باشد. به این منظور علائم و تابلوها باید از نظر ارائه اطلاعات و هشدارهای ایمنی صحیح عمل نموده و از نظر ساخت و نصب بی خطر و ایمن بوده و پیام رسانی آنها خطرساز نباشد.

دانلود آیین نامه علایم و تابلوها – مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان


مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان ایران – پدافند غیر عامل

مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان ایران - پدافند غیر عامل

مبحث 21 مقررات ملی ساختمان شامل اصول و قواعدی است که در صورت بکارگیری آنها می‌توان به اهداف پدافند غیر عامل از قبیل افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، ارتقای پایداری ملی، تداوم فعالیت های ضروری و تسهیل مدیریت بحران نائل گردید. در این مبحث که همانند سایر مباحث مقررات ملی ساختمان در سراسر کشور لازم الاجرا میباشد ضمن ارائه تعریف و مفهوم پدافند غیرعامل به ارائه دامنه کاربرد مبحث و همچنین کارکرد پدافند غیرعامل در معماری، سازه، تاسیسات برقی و مکانیکی نیز پرداخته شده است.

دانلود آیین نامه پدافند غیر عامل – مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان


مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان ایران – مراقبت و نگهداری از ساختمان ها

مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان ایران - مراقبت و نگهداری از ساختمان ها

 این مجموعه ویرایش اول مبحث 22 مقررات ملی ساختمان به عنوان مراقبت و نگهداری از ساختمان ها است و هدف آن ارائه حداقل ضوابط و مقرراتی است که با رعایت آنها شرایط ایمنی، قابلیت بهره برداری مناسب، بهداشت، آسایش ساکنین، بهره‌برداری مناسب و پایایی ساختمان‌های موضوع این مبحث فراهم می شود

دانلود آیین نامه مراقبت و نگهداری ساختمان – مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان


طراحی ساختمان ها در برابر زلزله – استاندارد 2800 ایران

آیین نامه 2800 زلزله ایران

هدف از تدوین این استاندارد تعیین حداقل ضوابط و مقررات برای طرح و اجرای ساختمان ها در برابر اثرهای ناشی از زلزله است. به طوری که پس از طراحی و اجرا انتظار می‌رود با حفظ ایستایی ساختمان در زلزله شدید تلفات جانی به حداقل برسد و نیز ساختمانها در برابر زلزله های خفیف و متوسط بدون وارد شدن آسیب عمده سازه ای قادر به مقاومت باشد. همچنین ساختمانهای با اهمیت زیاد در زمان وقوع زلزله خفیف و متوسط قابلیت بهره برداری خود را حفظ کنند و در ساختمانهای با اهمیت متوسط خسارت سازه ای و غیر سازه ای به حداقل برسد.

دانلود آیین نامه 2800 ایران – طراحی ساختمان در برابر زلزله

مباحث 22 گانه مقررات ملی ساختمان ایران

جدول خلاصه مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان

شماره مبحثعنوان مبحثموضوع اصلی
مبحث ۱تعاریفتعریف اصطلاحات و واژه‌های فنی در مقررات
مبحث ۲نظامات اداریروند اداری، وظایف و مسئولیت‌های مهندسین و ناظرین
مبحث ۳حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریقضوابط طراحی و اجرای ساختمان برای مقاومت در برابر آتش‌سوزی
مبحث ۴الزامات عمومی ساختمانحداقل‌های فضاهای ساختمان، ابعاد، نور و تهویه
مبحث ۵مصالح و فرآورده‌های ساختمانیاستانداردها و مشخصات فنی مصالح مورد استفاده
مبحث ۶بارهای وارد بر ساختمانانواع بارهای زنده و مرده و نحوه محاسبه آن‌ها
مبحث ۷پی و پی‌سازیضوابط طراحی، اجرا و نگهداری فونداسیون
مبحث ۸طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بناییاصول طراحی و ساخت سازه‌های آجری و سنگی
مبحث ۹طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمهضوابط طراحی و اجرای سازه‌های بتنی
مبحث ۱۰طرح و اجرای ساختمان‌های فولادیضوابط طراحی و اجرای سازه‌های فلزی
مبحث ۱۱طرح و اجرای صنعتی ساختمانضوابط طراحی و اجرای ساختمان با روش‌های صنعتی
مبحث ۱۲ایمنی و حفاظت کار در حین اجراالزامات ایمنی کارگاه‌های ساختمانی برای کارگران و ناظرین
مبحث ۱۳طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان‌هاضوابط طراحی و اجرای سیستم‌های برق و تأسیسات برقی
مبحث ۱۴تأسیسات مکانیکیضوابط طراحی و اجرای سیستم‌های تهویه، گرمایش و لوله‌کشی
مبحث ۱۵آسانسورها و پلکان برقیضوابط نصب و نگهداری آسانسور و پلکان برقی
مبحث ۱۶تأسیسات بهداشتیضوابط طراحی و اجرای سیستم‌های آب و فاضلاب
مبحث ۱۷لوله‌کشی گاز طبیعیضوابط طراحی و اجرای سیستم لوله‌کشی گاز
مبحث ۱۸عایق‌کاری و تنظیم صداضوابط عایق‌کاری صوتی و کنترل سر و صدا
مبحث ۱۹صرفه‌جویی در مصرف انرژیضوابط طراحی و ساخت ساختمان با هدف کاهش مصرف انرژی
مبحث ۲۰علائم و تابلوهای راهنماضوابط نصب علائم و تابلوهای ایمنی و راهنما
مبحث ۲۱پدافند غیرعاملضوابط طراحی و ساخت ساختمان‌ها در برابر حملات
مبحث ۲۲مراقبت و نگهداری ساختمانالزامات نگهداری و بازرسی دوره‌ای ساختمان

سوالات متداول مقررات ملی ساختمان ایران مباحث 22 گانه

1. مهم‌ترین هدف مهندسی و الزامات ساختاری که «مقررات ملی ساختمان ایران» دنبال می‌کند، چیست؟

  • هدف اصلی مقررات ملی ساختمان، تأمین حداقل الزامات فنی و ایمنی برای سازه‌ها و ساختمان‌ها در کشور است. این مقررات، که در قالب ۲۲ مبحث منتشر شده‌اند، تضمین می‌کنند که کلیه مراحل طراحی، نظارت، و اجرای ساختمان‌ها بر اساس اصول فنی معتبر و مقاوم در برابر بریق، زلزله، و عوامل محیطی انجام شود. از دیدگاه سازه‌ای، این امر به معنای اجرای صحیح جزئیات لرزه‌ای طبق مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه) و مبحث دهم (فولادی) برای حفظ جان انسان‌ها و کاهش خسارات مالی در حوادث است.

2. مبحث ۶ و مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان چه ارتباط حیاتی با یکدیگر دارند و چگونه بر طراحی سازه (مانند استفاده از تیرچه بلوک) تأثیر می‌گذارند؟

  • مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان) وظیفه تعیین دقیق نیروهای وارده (مانند بار مرده، بار زنده و بار زلزله) را بر عهده دارد. در حالی که مبحث دهم (طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی) یا مبحث نهم (بتنی)، نحوه طراحی المان‌های سازه برای مقابله با این بارها را مشخص می‌کنند. به عنوان مثال، در طراحی سقف تیرچه بلوک، محاسبه وزن نهایی سقف (شامل وزن بلوک پرکننده مانند یونولیت و بتن رویه) بر اساس داده‌های مبحث ۶ انجام می‌شود و سپس اعضای تیرچه بر اساس ضوابط مبحث ۹ یا ۱۰ طراحی می‌شوند. این ارتباط، تضمین‌کننده ایمنی ساختاری است.

3. «مبحث ۱۹ (صرفه‌جویی در مصرف انرژی)» چه تأثیر مستقیمی بر انتخاب مصالح ساختمانی (مانند انواع عایق‌ها) دارد؟

  • مبحث نوزدهم، ساختمان‌ها را ملزم می‌کند که دارای پوسته حرارتی مؤثر باشند. این امر مستقیماً بر انتخاب مصالح تأثیر می‌گذارد، به طوری که دیوارها، سقف و کف باید حداقل مقاومت حرارتی (R-Value) مشخصی را تأمین کنند. به عنوان مثال، استفاده از بلوک‌های عایق مانند یونولیت یا عایق‌های حرارتی خارجی در دیوارها، دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک الزام قانونی است. پیمانکاران باید مصالح عایق‌بندی را از جمله خرید یونولیت سقفی با گواهی فنی و ضریب انتقال حرارت مطابق با این مبحث تهیه کنند تا بتوانند پایان کار دریافت کنند.

4. نقش و مسئولیت «مهندس ناظر» بر اساس مقررات ملی ساختمان، در کنترل کیفیت اجرای مصالح چگونه تعریف شده است؟

  • بر اساس مبحث دوم (نظامات اداری)، مهندس ناظر مسئول تطبیق عملیات اجرایی با نقشه‌های مصوب، ضوابط شهرسازی، و مهم‌تر از همه، الزامات فنی مندرج در مقررات ملی ساختمان است. در کنترل مصالح، مهندس ناظر باید اطمینان حاصل کند که مصالح کلیدی مانند سیمان، آرماتور، و بلوک‌های پرکننده (مانند فوم سقفی) دارای استاندارد ملی اجباری بوده و با مشخصات فنی پروژه یکسان هستند. این مسئولیت، شامل کنترل چگالی یونولیت یا عیار بتن در کارگاه است و تخطی از آن، دارای مسئولیت حقوقی است.

5. الزامات «مبحث ۲۲ (بهداشت، ایمنی و حفاظت محیط زیست)» چه تأثیری بر عملیات اجرایی و مدیریت پسماند در کارگاه‌های ساختمانی دارد؟

  • مبحث بیست و دوم بر سلامت و ایمنی کارگران و حداقل کردن آسیب‌های زیست‌محیطی در طول ساخت متمرکز است. در بخش ایمنی، این مبحث نصب داربست‌های استاندارد و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی را الزامی می‌کند. از نظر محیط زیست، پیمانکاران باید پسماندهای ساختمانی (مانند ضایعات یونولیت، بتن و آهن) را بر اساس ضوابط تفکیک و مدیریت کنند. این مقررات، رعایت یکپارچگی مدیریت پروژه را از جنبه‌های فنی، انسانی و محیطی ضروری می‌سازد.

6. منظور از «بار مرده» و «بار زنده» در مبحث ۶ چیست و چرا کاهش بار مرده (مثلاً با یونولیت سقفی) از نظر مهندسی سازه اهمیت دارد؟

  • بار مرده (Dead Load) شامل وزن ثابت اجزای سازه و غیرسازه‌ای ساختمان مانند وزن تیرها، ستون‌ها، تیغه‌ها و سقف است. بار زنده (Live Load) شامل وزن متغیر مانند افراد، مبلمان و تجهیزات است. کاهش بار مرده، که از طریق استفاده از مصالح سبک مانند فوم سقفی حاصل می‌شود، از نظر مهندسی سازه حیاتی است. این کار مستقیماً جرم کل سازه را کاهش می‌دهد و چون نیروی زلزله (نیروی اینرسی) متناسب با جرم است، کاهش بار مرده به کاهش نیروی زلزله وارده و بهینه‌سازی (کوچک‌تر شدن) ابعاد فونداسیون، ستون و تیرها منجر می‌شود. این یک تصمیم اقتصادی-مهندسی بسیار مهم است.

پرسش و پاسخ مقررات ملی ساختمان ایران
تعداد پرسش و پاسخ : 24

24 پاسخ

  1. بهمن حیدری گفت:

    سلام. می‌خواستم بدونم مبحث ۲۰ مقررات ملی ساختمان دقیقاً چه چیزی رو پوشش می‌ده و آیا برای پروژه های کوچک هم الزامیه؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. مبحث ۲۰ مقررات ملی ساختمان (علائم و تابلوها) به ضوابط مربوط به علائم و تابلوهای مورد استفاده در ساختمان‌ها می‌پردازد. این مبحث شامل استانداردها و الزامات فنی مربوط به علائم خروج اضطراری، علائم هشدار دهنده، و علائم مربوط به تأسیسات است. رعایت این مبحث برای تمامی ساختمان‌ها، اعم از کوچک و بزرگ، الزامی است تا در مواقع اضطراری، افراد بتوانند به راحتی مسیرهای ایمن را پیدا کنند. برای مشاوره مهندسی لطفاً از طریق واتساپ، روبیکا یا ایتا با شماره 09121022495 مهندس صادقی در ارتباط باشید.

  2. مهندس اردوان جمشیدی گفت:

    با سلام. در مورد مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان، می‌خواستم بدانم آیا فقط برای گازکشی ساختمان‌ها کاربرد داره؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان (لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌ها) به صورت اختصاصی به ضوابط فنی طراحی و اجرای سیستم لوله‌کشی گاز طبیعی در ساختمان‌ها می‌پردازد. این مبحث الزامات مربوط به انتخاب مصالح، مسیر لوله‌کشی، شیرها، اتصالات و محل نصب وسایل گازسوز را مشخص می‌کند. رعایت دقیق این ضوابط برای پیشگیری از نشت گاز، انفجار و آتش‌سوزی حیاتی است و ایمنی ساکنین را تضمین می‌کند.

  3. سهراب مرزبان گفت:

    سلام. من می‌خوام یک ساختمان مسکونی بسازم. از نظر مقررات ملی ساختمان، آیا الزامات خاصی برای استفاده از مصالح غیر استاندارد وجود داره؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      سلام. خیر، مقررات ملی ساختمان استفاده از مصالح غیر استاندارد را به هیچ وجه مجاز نمی‌داند. تمامی مصالح مصرفی در ساختمان باید دارای استاندارد ملی ایران و تأییدیه فنی از مراجع ذی‌صلاح باشند. استفاده از مصالح غیراستاندارد می‌تواند به شدت بر کیفیت، دوام و ایمنی سازه تأثیر بگذارد و در نهایت مسئولیت قانونی آن بر عهده مجری، ناظر و مالک خواهد بود. برای مشاوره مهندسی لطفاً از طریق واتساپ، روبیکا یا ایتا با شماره 09121022495 مهندس صادقی در ارتباط باشید.

  4. در مورد مقررات ملی ساختمان، آیا برای دریافت پایان کار ساختمان حتما باید تمام الزامات آن رعایت شده باشد؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      بله، برای دریافت پایان کار از شهرداری، رعایت کامل و بدون نقص تمامی الزامات مقررات ملی ساختمان الزامی است. ناظران مقیم و ناظران سازه موظفند اجرای صحیح تمامی مباحث را از مرحله طراحی تا پایان کار کنترل کنند. عدم رعایت هر یک از ضوابط، می‌تواند منجر به توقف کار، جریمه و حتی تخریب بخش‌های ناسازگار با مقررات شود. این سختگیری‌ها برای تأمین ایمنی و دوام ساختمان‌ها اعمال می‌شود.

  5. کوروش یوسفی گفت:

    با سلام، می‌خواستم بدونم مقررات ملی ساختمان چه نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی داره؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. مقررات ملی ساختمان در کاهش مصرف انرژی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. مبحث نوزدهم (صرفه‌جویی در مصرف انرژی) به صورت اختصاصی به این موضوع می‌پردازد. این مبحث، الزامات فنی مربوط به عایق‌کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان (دیوارها، سقف و کف)، نوع پنجره‌ها و سیستم‌های تأسیساتی را مشخص می‌کند. رعایت این ضوابط منجر به کاهش چشمگیر اتلاف انرژی در ساختمان‌ها شده و هزینه‌های بلندمدت را کاهش می‌دهد.

  6. سیروس پارسا گفت:

    درود، می‌خواستم بدانم مبحث سوم مقررات ملی ساختمان چه الزاماتی برای ایمنی در برابر آتش دارد؟ آیا این مبحث شامل ساختمان‌های مسکونی هم می‌شود؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      درود بر شما. مبحث سوم مقررات ملی ساختمان (حفاظت ساختمان در برابر حریق)، الزامات فنی مربوط به ایمنی در برابر آتش را برای تمامی ساختمان‌ها، از جمله ساختمان‌های مسکونی، تعیین می‌کند. این الزامات شامل مواردی مانند مقاومت مصالح در برابر آتش، راه‌های خروج اضطراری، سیستم‌های اطفای حریق و آشکارسازهای دود و حرارت است. هدف این مبحث، کاهش ریسک آتش‌سوزی و تأمین فرصت کافی برای فرار افراد از ساختمان است. برای مشاوره مهندسی لطفاً از طریق واتساپ، روبیکا یا ایتا با شماره 09121022495 مهندس صادقی در ارتباط باشید.

  7. فریدون نیک‌نژاد گفت:

    سلام. من یه ساختمان در منطقه زلزله‌خیز می‌سازم. برای طراحی، به کدام مباحث مقررات ملی ساختمان باید بیشتر توجه کنم؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. برای طراحی ساختمان در مناطق زلزله‌خیز، علاوه بر مباحث سازه‌ای مانند مبحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان، باید به صورت ویژه به مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان) و استاندارد ۲۸۰۰ (آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله) توجه کنید. این استاندارد به عنوان ضابطه اصلی طراحی لرزه‌ای، الزامات مربوط به تحلیل، طراحی و جزئیات اجرایی را به طور کامل مشخص می‌کند. رعایت دقیق این استاندارد برای تضمین عملکرد لرزه‌ای مناسب سازه حیاتی است.

  8. علی‌اکبر عظیمی گفت:

    ببخشید، در مورد مقررات ملی ساختمان، آیا این مقررات فقط برای ساختمان‌های جدید الزامیه یا برای بازسازی هم باید رعایت بشن؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      مقررات ملی ساختمان برای هرگونه فعالیت ساختمانی، اعم از ساخت و ساز جدید، بازسازی، نوسازی، تعمیرات اساسی و تخریب، الزامی است. حتی در پروژه‌های بازسازی، اگر تغییرات در نوع کاربری یا افزایش بار سازه ایجاد شود، باید مطابق با ضوابط روز مقررات ملی ساختمان مورد بررسی و تأیید قرار گیرد تا ایمنی ساختمان در برابر بارهای جدید تضمین شود. رعایت این ضوابط برای حفظ جان و مال افراد ضروری است.

  9. جهانبخش کیانی گفت:

    سلام. می‌خواستم بپرسم مقررات ملی ساختمان شامل چه مباحثی هست و برای یک مهندس عمران کدام مباحث اهمیت بیشتری داره؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. مقررات ملی ساختمان شامل ۲۲ مبحث اصلی است که طیف گسترده‌ای از ضوابط فنی و اجرایی را پوشش می‌دهد. برای یک مهندس عمران، مباحثی مانند مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان)، مبحث هفتم (پی و پی‌سازی)، مبحث نهم (بتن) و مبحث دهم (فولاد) اهمیت ویژه‌ای دارند. این مباحث مستقیماً با طراحی سازه‌ای و اجرای صحیح سازه در ارتباط هستند و رعایت آن‌ها برای تضمین ایمنی و پایداری سازه حیاتی است.

  10. داریوش شفیعی گفت:

    با سلام و احترام، می‌خواستم بدانم تفاوت اصلی بین مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه ACI چیست؟ آیا می‌توان به جای یکدیگر از آنها استفاده کرد؟

    1. مهندس صادقی گفت:

      با سلام. سوال بسیار تخصصی و مهمی را مطرح کردید. مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه) بر پایه آیین‌نامه ACI 318 (American Concrete Institute) تدوین شده است. هرچند مبانی اصلی هر دو یکسان است، اما مبحث نهم با در نظر گرفتن شرایط بومی ایران، مانند مقاومت مصالح داخلی و بارهای لرزه‌ای در استاندارد ۲۸۰۰، بومی‌سازی شده است. بنابراین، نمی‌توان به طور کامل از آن‌ها به جای یکدیگر استفاده کرد و رعایت مقررات ملی ساختمان برای پروژه‌های داخلی الزامی است.

  11. بسیار سپاسگزارم از گذاشتن رایگان دانلود مبحث ها

    1. مهندس صادقی گفت:

      از درج نظر شما سپاسگزاریم

  12. لیلی عطاران گفت:

    مرسی از سایت خوبتون و زحمتی که کشیدین

    1. مهندس صادقی گفت:

      سلام.. از درج نظر شما سپاسگزاریم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *