بلوک AAC چیست و چه کاربردی دارد؟

بلوک AAC چیست؟

بلوک AAC در واقع مخفف واژه Autoclaved Aerated Concrete و به معنی بلوک بتنی هوادار اتوکلاو شده است که البته در ایران به آن هبلکس گفته میشود. بلوک AAC در کارخانه و در شرایط اتوکلاو تولید میشود. دستگاه اتوکلاو که به آن تونل خشک کن اتوکلاو نیز میگویند وظیفه خشک کردن مواد اولیه بلوک AAC در شرایط دمایی و رطوبتی کنترل شده را دارد که این مطلب در افزایش استحکام و مقاومت بلوک بتنی اتوکلاو شده موثر است. بلوک سبک بتنی اتوکلاو شده AAC از ترکیب مواد اولیه سیمان، پودر سیلیس، آهک، گچ و پودر آلومینیوم و آب در شرایط کنترل شده و با طرح اختلاط علمی و آزمایشگاهی تولید میشود. باید به این نکته توجه کرد که بلوک AAC با بلوک CLC از نظر ترکیبات و همچنین استفاده از شرایط اتوکلاو متفاوت است و این دو را نباید با یکدیگر مقایسه کرد. در بلوک CLC معمولاً میزان مصرف گچ بسیار بیشتر است و در ساخت این بلوک از تونل اتوکلاو استفاده نمیشود. در طی فرآیند تولید بلوک AAC نسبت هر یک از مواد اولیه با توجه به طرح اختلاط علمی و مهندسی آزمایشگاهی و در زمان مناسب با یکدیگر مخلوط میشوند. پس از مخلوط مناسب از مواد اولیه بلوک وارد تونل اتوکلاو شده و پس از خشک شدن در شرایط کنترل شده از نظر دمایی و رطوبتی محصول به دست آمده بلوک AAC با تخلخل مناسب و بسیار سبک و با استحکام بالا به دست می آید. اولین بار در سال 1920 میلادی دکتر یوهان اکسل اریکسون در موسسه تکنولوژی صنعتی سوئد تولید شد. با توجه به جرم حجمی پایین و همچنین استحکام بالای این نوع بلوک استفاده از آن امروزه در صنعت ساختمان رشد روز افزون دارد. جرم حجمی بلوک AAC در هر متر مکعب معادل 500 تا 550 کیلوگرم است و در مقایسه با انواع بلوک ساختمانی سنتی بسیار پایین تر است. در زمان وقوع زلزله و با توجه به اینکه نیروی اینرسی وارده بر ساختمان مستقیماً با وزن ساختمان مرتبط است و کاهش در وزن ساختمان منجر به کاهش نیروی اینرسی زلزله و در نتیجه کاهش خسارت به سازه ساختمان خواهد شد. از این رو استفاده از بلوک AAC در مقایسه با انواع بلوک ساختمانی سنتی انتخاب هوشمندانه و مهندسی است. یکی از مزایای بلوک کیبکس در مقایسه با انواع بلوک سنتی کاهش بار مرده وارده بر ساختمان است. مطابق با مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران وزن دیوار پیرامونی و همچنین وزن دیوار داخلی به صورت بار مرده و خطی به کف سازه در نظر گرفته میشود. هر چقدر میزان بار کاهش یابد در نتیجه نیروی وارده بر المان تیر و ستون کاهش پیدا میکند در نتیجه ابعاد تیر و ستون کاهش میکند که این مسئله منجر به کاهش هزینه ساخت و در نتیجه صرفه جویی در بودجه ساخت ساختمان خواهد شد. تخلخل بالا و همچنین وجود حباب سلولی در بلوک AAC منجر به کاهش وزن بلوک خواهد شد. البته این کاهش وزن باید در شرایط مهندسی انجام پذیرد تا از هرگونه کاهش استحکام و مقاومت بلوک جلوگیری به عمل آید. یکی دیگر از مزایای بلوک AAC در مقایسه با انواع بلوک ساختمانی سنتی سطح صاف رویه آن است. با توجه به اینکه سطح صاف و دقیق این بلوک و همچنین ضریب انبساطی همسان با گچ ساختمانی نیازی به اجرای لایه گچ و خاک نیست و این مطلب منجر به کاهش هزینه ساخت خواهد شد. پس از اجرای بلوک AAC کافی است که لایه گچ سفیدکاری با ضخامت در حدود 2 میلیمتر و به صورت مستقیم بر روی بلوک بتنی اتوکلاو شده قرار گیرد. صرفه جویی در مصرف گچ و خاک و همچنین حذف اجرت گچ کاری منجر به کاهش هزینه ها و صرفه جویی در قیمت تمام شده ساخت میگردد.

استاندارد بلوک AAC

پس از گسترش استفاده از بلوک AAC در صنعت ساختمان سازمان ملی استاندارد ایران اقدام به استاندارد سازی این نوع بلوک نوین ساختمانی کرد. استاندارد ملی ایران به شماره 8593 اقدام به تعریف شرایط تولید این محصول کرد که تمامی کارخانجات تولیدی بلوک AAC استاندارد باید مفاد مندرج در این استاندارد را در تولیدات خود رعایت کنند. همچنین سازمان ملی استاندارد ایران کلیه کارخانجات تولید بلوک بتنی اتوکلاو شده را ملزم به برآورد شرایط 7 شماره از استاندارد ملی ایران کرده است. 1- استاندارد ملی ایران به شماره 5895 در مورد تعیین ابعاد قطعات بتنی است که باید برآورده شود. 2- استاندارد ملی ایران به شماره 5896 در مورد تعیین مقاومت فشاری بتن بلوک AAC میباشد که کارخانجات تولیدی ملزم به رعایت آن هستند. 3- استاندارد ملی ایران به شماره 9159 در مورد میزان رطوبت بلوک ACC میباشد. 4- استاندارد ملی ایران به شماره 8594 در مورد جرم حجمی خشک بلوک بتنی اتوکلاو شده میباشد. 5- استاندارد ملی ایران به شماره 8592 در مورد تعیین جمع شدگی ناشی از خشک شدن بلوک AAC در تونل اتوکلاو میباشد. 6- استاندارد ملی ایران به شماره 5895 در مورد تعیین مقامت یخ زدگی بلوک سبک بتنی هوادار اتوکلاو هبلکس رضوی شده میباشد. با توجه به حساسیت سازمان ملی استاندارد ایران و مطابق با استاندارد اروپایی به شماره 11-722 در تولید بلوک ACC در صورتی که این بلوک ساختمانی به صورت غیر استاندارد تولید شود زیان در زمان زلزله امکان تخریب این دیوار ACC بالا میرود. همچنین دیوار ACC غیر استاندارد به دلیل طرح اختلاط غیر مهندسی قیمت ارزان نسبت به بلوک استاندارد دارد که این مطلب منجر به تشویق خریداران و پیمانکاران و کارفرمایان میشود که ضرر استفاده از بلوک غیر استاندارد در مقایسه با بلوک بتنی اتوکلاو شده استاندارد بسیار بیشتر است. در این شرایط توصیه میشود که پیش از خرید بلوک هبلکس نسبت به اطلاع از استاندارد لازم کارخانه اقدام شود. یکی از روشهای تشخیص کارخانه استاندارد از محصولات غیر استاندارد موجود در بازار توجه به عضویت کارخانه مذکور در انجمن صنفی تولید کنندگان بتن سبک اتو کلاو شده در ایران میباشد. کارخانه های دارای عضویت در این انجمن محصولاتی استاندارد دارند و خیال مشتریان نسبت به استاندارهای لازم در تولید این بلوک از هر جهت راحت است. همچنین برخی از کارخانه ها مانند کارخانه بتن سبک کیمیای بهروزی اقدام به اخذ استاندارد تشویقی و همچنین استاندارد بین المللی ISO در تولید بلوک ACC کرده اند. جهت دسترسی به استاندارهای کارخانه های مختلف تولید بلوک بتن سبک اتوکلاو شده با شرکت ساختمانی صاد در تماس باشید.

آنالیز قیمت بلوک AAC و سایر انواع بلوک

جهت آنالیز قیمت بلوک ACC در مقایسه با سایر انواع بلوک ساختمانی سنتی مانند بلوک سیمانی و یا بلوک سفالی و همچنین در مقایسه با انواع بلوک نوین مانند بلوک نوین ابتدا باید قیمت هر یک از محصولات در یک متر مربع واحد از دیوار با یکدیگر مقایسه شوند. به عنوان مثال قیمت بلوک هبلکس در هر متر مربع از دیوار با ضخامت 10 سانتیمتر در حدود 70 هزار تومان میباشد و قیمت هر یک متر مربع از بلوک سیمانی لیکا معادل 120 هزارتومان و قیمت بلوک سفالی در هر متر مربع از دیوار 30 هزار تومان میباشد. لازم به ذکر است که قیمت به صورت نسبی در نظر گرفته است و نوسان قیمتی هر یک از مصالح در مقایسه با یکدیگر نرمالیزه شده اند. همچنین با توجه به مسافت محل ساختمان از محل تولید بلوک ساختمانی هزینه حمل نیز به هر سه این نوع بلوک اضافه خواهد شد. یکی از موارد تاثیرگذار در هزینه نهایی و همچنین آنالیز قیمت اجرای دیوار هزینه گچ و خاک دیوار است. با توجه به اینکه هزینه هر کیسه گچ و خاک و همچنین دستمزد اجرت گچ کاری در حدود 40 هزار تومان میباشد هزینه گچ و خاک به دیوار اجرا شده با بلوک لیکا و بلوک سفالی افزوده خواهد شد. همچنین پرت و شکستگی بلوک سفالی و بلوک لیکا در مقایسه با بلوک ACC بسیار بیشتر است اما پرت و دور ریز بلوک هبلکس اردکان صفر میباشد. همچنین با توجه به نوع بلوک سبک اتوکلاو شده و همچنین تخلخل بالای این بلوک میتوان از پرت و دور ریز آن در جهت کف سازی ساختمان استفاده کرد. یکی از موارد تاثیرگذار در کاهش قیمت بلوک AAC همین مسئله است. با توجه به اینکه پرت و دور ریز بلوک سبک بتنی اتوکلاو شده در مقایسه با بلوک لیکا کمتر است آنالیز قیمت تمام شده هر متر مربع نشان میدهد که اجرای دیوار با بلوک AAC کمتر از اجرای دیوار با بلوک لیکا میباشد. همچنین با توجه به پرت و دور زیر بالای سفالی مخصوصاً در برش محل عبور تاسیسات استفاده از این بلوک در ظاهر کم هزینه خواهد بود اما در واقع حتی نسبت به بلوک AAC نیز قیمت بالاتری خواهد داشت. در جدول زیر آنالیز قیمت استفاده از بلوک هبلکس در مقایسه با انواع بلوک ساختمانی سنتی و نوین آورده شده است که برای مطالعات دفتر فنی و همچنین مهندسین مشاور پیش از شروع به اقدام دیوارکشی بسیار مناسب است.

چسب بلوک AAC و مشخصات آن

چسب بلوک هبلکس به عنوان ملات برای چسباندن بلوک هبلکس به یکدیگر استفاده میشود. چسب بلوک ACC حالت پودری دارد و معمولاً در کیسه 25 کیلوگرمی تولید و به فروش میرسد. روش استفاده از چسب بلوک بسیار شبیه به چسب پودری کاشی و سرامیک میباشد. معمولاً چسب پودری در بشکه تمیز و با میزان مشخصی از آب که دستورالعمل آن بر روی پاکت نوشته شده و با کمک همزن برقی کاملاً مخلوط میشود. میزان زمان مورد نیاز برای فرآیند مخلوط کردن باید به نحوی باشد که مخلوط به دست آمده کاملاً یکدست باشد و حالت خمیری داشته باشد. همچنین پودر چسب بلوک ACC باید کاملاً به صورت یکنواخت در سراسر مخلوط پخش شده باشد و از دستگاه همزن برقی با سرعت کم استفاده شود. همچنین مخلوط نباید در دمای کمتر از 5 درجه سانتیگراد و با آب رد انجام شود که در این صورت مخلوط به دست آمده یکنواخت نخواهد شد. همچنین در زمانی که فرآیند مخلوط کردن انجام میشود نباید مجدداً به آن آب اضافه کرد. در حدود 10 دقیقه مخلوط کردن ترکیب کافی است و پیش از استفاده میتوان مجدداً مخلوط چسب بلوک ACC را با استفاده از کمچه و سایر ابزار بنایی مجدداً مخلوط کرد. همچنین در زمان اجرای دیوار AAC باید دو وجه جانبی بلوک کاملاً به چسب خمیری آغشته شود و بهتر است در این موارد از کاردک شانه ای جهت کاهش در مصرف چسب هبلکس قم استفاده شود. پس از گذشت 24 ساعت از اجرای دیوار هبلکس چسب با بلوک ترکیب شده و کاملاً خشک میشود و در نهایت ترکیب به دست آمده بسیار استحکام بالایی خواهد داشت. مطابق با پیوست ششم آیین نامه 2800 زلزله ایران در صورتی که عرض دیوار بیشتر از 4 متر طول داشته باشد ملزم به اجرای وال پست عمودی یا وادار میانی هستیم. همچنین در شرایطی که ارتفاع دیوار بیشتر از 3.5 متر باشد ملزم به اجرای وال پست افقی میباشد. جهت اتصال بلوک ACC به وال پست مطابق با استاندارد ملی ایران باید از بست رادیکالی گالوانیزه استفاده شود. بست رادیکالی از جنس گالوانیزه و ضد زنگ اما جوش پذیر میباشد که معمولاً به وسیله جوش به وال پست و به وسیله میخ به بلوک متصل میشود. همچنین از انواع دیگر بست در زمان اجرای بلوک و متناسب با پیوست ششم آیین نامه 2800 زلزله ایران استفاده میشود.