عایق کاری حرارتی ساختمان

روش های مختلف عایق کاری حرارتی

عایق کاری حرارتی به منظور جلوگیری از تبادل گرما و سرما بین فضاهای داخلی و خارجی ساختمان در فصول مختلف و در نتیجه صرفه جویی در مصرف انرژی در دیوارهای خارجی ساختمان ضروری است. مطابق با مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان کلیه ساختمان های ساخته شده ملزم به رعایت اصول بهینه سازی و همچنین کاهش مصرف انرژی هستند. طبق تعریف عایق حرارتی عبارت است از مصالح ساختمانی یا سیستم مرکبی که انتقال گرما یا سرما از محیطی به محیط دیگر را کاهش می‌دهند. مقاومت حرارتی عایق باید مساوی و یا بیشتر از نیم باشد. عایق حرارتی ممکن است توانایی های دیگری مانند تحمل بار و صدا بندی نیز داشته باشد که در این صورت به اصطلاح به آن عایق صوتی نیز گفته می شود. مقاومت حرارتی به مقاومت یک متر مربع از دیوار به هر ضخامت در مقابل عبور گرما بر حسب وات از آن گفته می شود. در صورتی که اختلاف دمای دو طرف دیوار یک درجه سانتیگراد باشد به آن مقاومت حرارتی می گویند. مقاومت حرارتی کمیتی است که قابلیت عایق بودن از نظر حرارتی یک یا چند لایه از مصالح ساختمانی مختلف را مشخص می کند و واحد آن متر مربع درجه کلوین بر وات است. انواع مصالح موجود در تولیدی در کارخانه های ایران دارای ضریب انتقال حرارتی مختلف هستند. به عنوان مثال مصالح مورد نیاز در دیوارچینی ساختمان شامل انواع بلوک ساختمانی سفالی و بلوک سیمانی و همچنین انواع بلوک ساختمانی مدرن مانند بلوک هبلکس یا بلوک AAC دارای ضریب انتقال حرارتی متفاوت هستند. در بین انواع بلوک ساختمانی بلوک سفالی به دلیل استفاده از خاک رس در تولید آن و همچنین توخالی بودن آن ضریب انتقال حرارتی آن بالا است و در شرایطی که نیاز به عایق کاری حرارتی ساختمان باد استفاده از بلوک ساختمانی سفالی توصیه نمیشود. برخی از تولیدکنندگان انواع بلوک سفالی اقدام به تولید بلوک سفالی با عایق فوم میکنند. البته وجود لایه فوم باعث ضریب انتقال حرارتی بلوک سفالی میشود اما این کاهش محسوس نیست. همچنین بلوک سیمانی را میتوان یکی از گزینه های خوب برای بحث عایق کاری حرارتی دیوار ساختمان در نظر گرفت. با توجه به اینکه بلوک سیمانی به وفور در ایران تولید میشود پیش از خرید بلوک سیمانی باید نسبت به کیفیت بلوک تولید شده اطمینان حاصل کرد. بلوک سیمانی سبک در ایران با استفاده از دو نوع پوکه معدنی و پوکه صنعتی تولید میشود که نوع پوکه صنعتی آن مخصوصاً اگر اتوکلاو شده باشد عایق بهتری برای حرارت است. بهترین نوع بلوک ساختمانی جهت عایق کاری حرارتی دیوار ساختمان بدون شک بلوک AAC است. بلوک AAC یا بلوک هوادار بتنی اتوکلاو شده Autoclaved Aerated Concrete از نظر عایق حرارتی و همچنین عایق صوتی با دیگر انواع بلوک ساختمانی قابل مقایسه نیست. بلوک AAC به دلیل توپر بودن و همچنین اتوکلاو شده عایق بسیار عالی حرارتی است. همچنین با توجه به اینکه بلوک AAC با استفاده از چسب مخصوص و از جنس خود بلوک AAC دیوارچینی میشود از این رو دیوار پس از گیرش چسب کاملاً یک تکه میشود. بلوک AAC در 4 ضخامت 10 سانتی، 12 سانتی،15 سانتی و 20 سانتی تولید میشود. مشخص است که هر چه ضخامت بلوک بیشتر باشد عایق بهتری برای حرارت در ساختمان خواهد بود.

عایق کاری حرارتی دیوار سقف و کف به یکی از روش‌های زیر انجام می شود : 1- عایق کاری حرارتی دیوار از داخل که با افزودن یک لایه عایق حرارتی در سمت داخل دیوار اجرا می شود. 2- عایق کاری حرارتی از خارج و با افزودن یک لایه عایق حرارتی در سمت خارج دیوار انجام می گیرد. 3- عایق کاری حرارتی همگن که در بخش اعظم ضخامت پوسته ساختمان مصالح مصرف شده دارای ویژگی عایق حرارتی می باشند. ساخت دیوار دو لایه دیوار همان طور که از اسم آن پیداست تشکیل شده است از دو لایه دیوار به مصالح ساختمانی که بین آنها لایه از هوا یا عایق و یا هر دو وجود دارد. همچنین استفاده از مصالح نوین در دیوارچینی مطابق با الگوی کاهش مصرف انرژی و مصرف بهینه آن میتوان کمک زیادی کند. یکی از انواع مصالح ساختمانی که امروزه سهم عمده ای در بازار پیدا کرده است بلوک هبلکس است. هبلکس در ابعاد 25 سانتیمتر ارتفاع و 60 سانتیمتر عرض و در 4 ضخامت مختلف 10 سانتی و 12 سانتی و 15 سانتی و 20 سانتی تولید و به فروش میرسد. بلوک هبلکس از نوع بلوک AAC میباشد و از سیمان و پودر سیلیس و پودر آلومینیوم در تونل اتوکلاو تولید میشود. بلوک هبلکس به دلیل متخلخل بودن یکی از بهترین انواع بلوک ساختمانی جهت عایق کاری حرارتی است.

روش های اجرایی عایق کاری حرارتی دیوار

عایق کاری حرارتی از داخل برای عایق کاری حرارتی از داخل : معمولاً از قطعاتی استفاده میشود که یک طرف آن یک گچ برگ کناف سقف و طرف دیگرش پلی استایرن است. این قطعات روی شبکه چوبی و یا گالوانیزه کناف پیچ میشود و با چسب خمیری به دیوار متصل میگردد.

عایق کاری حرارت دیوار از خارج : در این نوع عایق کاری بهتر است از موادی استفاده شود که جاذب آب نباشد مانند پلی استایرن، قطعات پیش ساخته آن را با استفاده از چسب های خمیر مخصوص روی دیوار نصب می کنند. سپس اجرای نما در این روش به دو طریق زیر انجام می گیرد : 1- یک شبکه فلزی از رابیتس 13 ستون یا توری مرغی روی عایق کار می‌گذارند و آن را با پیچ های مخصوص به دیوار محکم کرده و ملات ماسه سیمان را بر روی شبکه فلزی می ریزند. شبکه هایی تشکیل شده از الیاف شیشه را با پیچ های معمولاً پلاستیکی از لایه‌های عایق عبور داده و به دیوار پیچ می کنند. در نتیجه این عمل لایه های مختلف تشکیل شده از الیاف شیشه با هم درگیر میشوند تا رویه آن مقاوم شود.

دیوار پیش ساخته صنعتی یا ساندویچ پانل : این نوع دیوار عبارت است از قطعات بزرگ عایق حرارتی مثل پلی اورتان و یا پلی استایرن که در وسط دو لایه ورق آهن گالوانیزه، آلومینیوم، پانل سیمانی و یا پلاستیکی که با الیاف شیشه فایبرگلاس تقویت شده با کلاف بندی جهت مقاومت در برابر نیروهای خارجی قرار گرفته است. در این دیوار آب بندی قطعات با هم پوشانی گوشه قطعات صورت می‌گیرد و نفوذ پذیری بخار آب به صفر می‌رسد. جهت عایق کاری حرارتی در ساختمان های صنعتی مانند سردخانه‌ها و دیگر موارد از این دیوار زیاد استفاده می شود.

دیوار با بلوک های توخالی سفالی عایق دار : در این نوع دیوار عایق حرارتی را که معمولاً پلی استایرن بین دو قطعه بلوک سفالی دندان دار به صورت پیش ساخته قرار میگیرد. با گنجاندن لایه عایق حرارتی در ساختن دیوارهای پیش ساخته به صورت ساندویچی و قرار گرفتن در میان دو لایه بتن می توان پوشش پیش ساخته را به عنوان سپر یکپارچه مقاوم و بادوام در برابر باران و برف به همراه عایق بندی صوتی و آتش پادی حرارتی خوبی پذیرفت.

دیوار دو لایه با مصالح بنایی و لایه میانی هوا : اگر دیوار از دو لایه مصالح ساختمانی ساخته شود و در وسط آن یک لایه هوا وجود داشته باشد از انتقال گرما از دیوار مقدار زیادی کاسته می‌شود، البته نه به اندازه ای که عایق حرارتی داشته داشته باشد. با توجه به شرایط لایه هوا از 10 سانتیمتر بیشتر نشود زیرا در این صورت جریان هوا بین دو دیوار سبب افزایش انتقال گرما می شود. ضمن ضروری است که در این مورد برای دیوارها پیش‌بینی لازم برای دفع آب‌های که به لایه هوا میرسد نیز صورت گیرد.

عایق کاری حرارتی بام تخت در سقف تیرچه بلوک با بلوک پلی استایرن

عایق کاری حرارتی بام تخت در سقف تیرچه بلوک که در این روش در اجرای سقف شیبدار سنگین با مواد عایق حرارتی نیز رایج است، در ساخت سقف تیرچه بلوک به جای بلوک های سفالی یا سیمانی از بلوک های پلی استایرن استفاده میشود که در ادبیات ساختمانی به آن فوم سقفی گفته میشود. پس از اجرای سقف عایق کاری رطوبتی اجرا شده و یک لایه محافظ تکمیل می شود. همچنین عایق کاری حرارتی سقف شیبدار و روی سازه های سقف با پشم معدنی در این نوع کاری ابتدا عایق پشم معدنی روی تیرها گذاشته شده و متصل می گردد و سپس قطعات مربوط به زیرسازی پوشش نهایی روی تیر ها نصب می شود. در عایق کاری روی سقف کاذب تخت در سقف شیبدار انجام این روش کاری ساده است و با استفاده از انواع عایق حرارتی قابل اجرا می باشد. می توان آن را به صورت فله ای روی سقف کاذب به صورت دستی ریخت و یا با دستگاه پاشید. همچنین استفاده از عایق حرارتی توپی که به صورت رول به فروش می رسد نیز امکان پذیر است. همچنین در این روش اجرای عایق کاری حرارتی با ضخامت ثابت بر روی سطوح غیر صاف نیز فراهم است.

عایق کاری حرارتی سقف زیر عایق رطوبتی : در این نوع سقف عایق حرارتی باید از نوع باربر پلی استایرن سخت یا پلی یوزان سخت باشد. اگر عایق رطوبتی چه بر روی عایق حرارتی اجرا میشود از نوع گرم و مشابه قیرگونی و یا ایزوگام شرق باشد. باید دقت شود که حرارت ناشی از آن سبب آسیب‌دیدگی عایق حرارتی نشود و در صورت وجود خطر از روشهای عایق کاری سرد استفاده می گردد. برای عایق کاری حرارتی سقف کرم بندی شده در فواصل به وجود آمده بتن سبک شامل پوکه معدنی، پوکه صنعتی و یا خرده آجر می ریزند. رویه آن را با استفاده از ملات ماسه سیمان تصحیح می کنند. حداقل ضخامت بتن سبک باید 5 سانتی متر باشد سپس یک لایه ملات ماسه سیمان روی بتن سبک می کشند و در گوشه ها به خاطر جلوگیری از شکست لایه عایق، ماهیچه ای با ملات ماسه و سیمان به وجود می‌آورند و ملات سیمان را روی دور چین ادامه می‌دهند سپس سقف آماده اجرای عایق رطوبتی است.

روش های اجرایی عایق کاری حرارتی کف

برای جلوگیری از بروز رطوبت در کف میتوان روی خاک لایه 30 سانتی متری سنگریزه یا قلوه سنگ اضافه کرد. همچنین می‌توان به جای عایق کاری تمام طرف دیوارهای خارجی را به عرض یک متر عایق کرد. اگر عایق کف در مقابل بخار آب نفوذ پذیر باشد و کف و هوای آزاد تماس داشته باشد برای جلوگیری از ورود بخار آب به کف، یک لایه بخار بند به سمت بالا عایق اضافه میشود. این عمل باعث عایق کاری رطوبتی و عایق کاری حرارتی میشود که در نتیجه منجر به صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد شد. برای جلوگیری از بالارفتن رطوبت از طریق پی و دیوار با یک لایه عایق روی پی از نفوذ رطوبت جلوگیری می شود. سطح پی معمولاً از کف تمام شده پایین است و در این شرایط تراز روی پی را با کرسی چینی تا حد زیر کف بالا آورده و سپس روی آن ملات سیمان می کنند. پس از ملات کشی سطح صاف لازم برای ایزولاسیون به وجود می آید و سپس آن را عایق رطوبتی کرده و دو طرف کرسی چینی اندود می شود. سپس عایق پایین آورده می‌شود تا اتصال لایه عایق مجاور ممکن باشد و احتمال نفوذ آب از بین برود. میتوان عایق حرارتی را در مجاورت کرسی چینی و به صورت افقی نصب کرد و با اجرای صحیح این کار عمق نفوذ یخبندان در خاک کاهش می یابد و می‌توان کمی را بالاتر از سطح طبیعی یخبندان قرارداد.

عایق کاری حرارتی کف از داخل : در این روش فقط کف نهایی روی عایق حرارتی اجرا می شود. در صورتی که عایق حرارتی نفوذپذیر بخار آب باشد و لایه بخار بند مانند روکش گرافیتی یا پشم شیشه ایران نداشته باشد و کف سازی و بتن باشد. برای جلوگیری از نفوذ شیره بتن به عایق حرارتی استفاده از یک لایه محافظ پلی پروپیلن با ضخامت حداقل 10 میکرون مناسب است.

عایق کاری حرارتی کف از خارج : در این نوع عایق کاری می توان از صفحات ساخته شده از تراشه چوب و پلی استایرن استفاده کرد. در صورت کار گذاشتن عایق در کف قالب باید با استفاده از قطعات پلاستیکی یا فلزی اتصال عایق حرارتی به بتن تقویت شوند.